لامپ سیاه، نور سیاه یا بلک لایت به طیف خاصی از نور فرابنفش یا کاربردهای آن گفته می‌شود که با چشم غیر مسلح دیده نمی‌شوند ولی با تابش به ترکیبات رنگی خاصی که در بسیاری موارد حاوی فسفر هستند، می‌درخشد.
بطور خلاصه می توان گفت این نور در طیف مرئی قرار نمیگیرد و کاربرد روشنایی ندارد . طیف طول موج بینایی انسان بین 370 نانومتر تا 740 نانومتر می باشد. طول موج های زیر 370 نانومتر را ماورا بنفش و بالای 740 نانومتر را مادون قرمز تشکیل می دهد که از محدوده ی بینایی ما خارج می باشد.
طول موج چراغ های بلک لایت بین 320 تا 370 نانومتر می باشد . این طیف طول موج که به رنگ بنفش نزدیک می باشد و تقریبا بدون ضرر هست . ساختار لامپ های فلورسنت اساسا برساخت طول موج UV و برخورد آن با مواد فسفرسانس (پودرسفید رنگ جداره داخلی لامپ) و مرئی شدن نور می باشد . لامپ های فلورسنت بدون ماده فسفر سانس اساسا چراغ های Black Light هستند که با قرار گیری فیلتری (سیاه رنگ) برروی لامپ تبدیل به Black Light می شوند .
در منابع روشنایی LED با توجه به ترکیبات آلیاژ استفاده شده در ساختار نیم هادی LED نور UV مستقیما تولید می شود. بنابراین دارای بهره وری بالاتری نسبت به لامپ های CFL می باشد و در ضمن فیلتر سیاه رنگ نیز نیاز ندارد. نور ساطع شده از این چراغ ها با برخورد به مواد فسفر سانس از خود نور متصاعد می کند و کاربرد های ویژه ای دارد .
کاربردهای نور بلک لایت
تعدادی از کاربردهای چراغ های Black Light در زیر بطور خلاصه آورده شده است :
- بلک لايت در مهمانی ها (بلک لایت پارتی)
با توجه به جذابیت دیداری رنگ های درخشانی که در نور سیاه دیده می شوند و مخصوصا اینکه با استفاده این رنگ ها در نور طبیعی متفاوت دیده می شود و تزیین لباس ها و خوراکی ها با رنگ بلک لايت خوراکی، مهمانی ها را دیدنی تر می کند.
- دستگاه تشخیص اسکناس جعلی با بلک لایت
- استفاده از بلک لايت در ردیابی حیوانات و انسان ها
ادرار انسان و حیوانات در نور بلک لایت می درخشد. شرکت های فرش شویی یا خدمه هتل ها این موضوع را می دانند و برای تشخیص از این چراغ ها استفاده می کنند.
- صنایع فرش شویی و نظافت در هتل‌ها
- استفاده از لامپ های یو وی در اتاق های عمل و استریل کردن تجهیزات حساس پزشکی
یک مطالعه به چاپ رسیده در مجله امریکائی کنترل عفونت نشان می‌دهد که تکنولوژی ضد‌عفونی با اشعه ماورا بنفش، حدود ۹۷٫۷ درصد پاتوژن‌ها (عوامل بیماری‌زا) در اتاق‌های عمل را از بین می‌برد و با استفاده از این طول موج می‌توان بسیاری از باکتری‌های مقاوم به آنتی بیوتیک را از بین برد.
البته این نکته راهم باید دانست که اشعه UV زیر محدوده ی ذکر شده در بالا دارای خطرات جدی بر پوست و چشم می باشد که باید در انتخاب چراغ مناسب دقت ویژه ای داشت .
شرکت پرتونور توس توانسته تا محصولاتی با ویژگی های ذکر شده ، در توان و مدل های مختلف از این مدل چراغها تولید کند. استفاده ازچیپ هایLED با بهترین کیفیت و بالاترین بهره نوری از مزایای این چراغ های میباشد